El-Muayyad Şeyh Muhammed'in Saltanat Döneminde Kahire'de Vuku Bulan Büyük Sel 1382: Bir mimari harikası olan El Ezher Camii'ne zarar veren, Memluk sultanlığı döneminin en büyük toplumsal felaketlerinden biri

Kahire Sel Felaketi ve Toplumsal Etkileri

14. yüzyılın ortalarında, Memluk Sultanlığı Mısır’ı yönetiyordu. Bu dönemde, Kahire gibi önemli şehirler hızla büyüyor ve gelişiyordu. Ancak, bu büyüme beraberinde büyük zorlukları da getirdi. Şehirlerin nüfus yoğunluğu artarken altyapı yetersiz kalıyordu.

1382 yılında, Nil Nehri’nde yaşanan olağanüstü bir sel olayı, Kahire’yi ve çevresini derinden etkiledi. El-Muayyad Şeyh Muhammed saltanat döneminde meydana gelen bu felaket, tarihte “Kahire Sel Felaketi” olarak bilinir.

Selin sebepleri arasında, Nil Nehri’nin yıllık taşma döngüsünün beklenenden daha yoğun olması ve yetersiz drenaj sistemleri yer alıyordu. Şehrin genişleyen nüfusuna hizmet edecek derecede kanalizasyon sistemi yoktu. Bunun sonucunda sel suları şehrin sokaklarına akarak evleri, dükkânları ve tarihi yapılar dahil olmak üzere birçok yapıyı harap etti.

Kahire’nin en önemli simgelerinden biri olan El Ezher Camii’ne de zarar veren sel, yüzlerce insanın ölümüne neden oldu. Sel felaketi, Memluk sultanlığı döneminin en büyük toplumsal felaketlerinden biri olarak kabul edilir.

Selin ardından meydana gelen yıkım ve hastalıklar, şehir nüfusunu büyük ölçüde azalttı. Bu durum, ekonomiyi olumsuz etkileyerek ticaret ve zanaat faaliyetlerini aksattı.

Toplumsal Tepkiler ve Yeniden Yapılanma Çabaları

Kahire Sel Felaketi’nin ardından halk arasında büyük bir çaresizliğin hakim olduğu söylenebilir. İnsanlar evlerini, işyerlerini ve sevdiklerini kaybettiler. Sultan El-Muayyad Şeyh Muhammed, selin ardından hızlıca yardım kampanyaları başlattı ve etkilenenlere yiyecek, barınak ve tıbbi yardım sağladı.

Sultan ayrıca, şehrin yeniden inşası için büyük bir proje başlattı. Selden zarar gören binaların yıkılması ve yenilerinin inşa edilmesi sırasında mimari uzmanlar da görevlendirildi. Bu dönemde Kahire’nin sokakları, yeni yapılarla birlikte daha geniş ve düzenli hale getirilmeye çalışıldı.

Sel felaketinin ardından Memluk sultanlığı, Nil Nehri üzerindeki su kontrolünü güçlendirmek için önemli adımlar attı. Yeni barajlar ve kanal sistemleri inşa edildi. Bu çalışmaların amacı, gelecekte yaşanabilecek sel felaketlerinin etkilerini en aza indirmekti.

Memluk mimari anlayışı, selin ardından yeniden yapılanma çalışmaları sırasında kendini gösterdi.

• Yeni binalar: Selden sonra yapılan yeni binalarda daha sağlam malzemeler kullanıldı ve tasarımında su tahliyesi ve drenaj sistemleri ön plana çıkarıldı.
• Kent planlaması: Şehrin genel planlaması gözden geçirildi ve sel tehlikesine karşı daha dirençli hale getirilmek için yeni sokaklar ve meydanlar oluşturuldu.

El Ezher Camii’nin Tamir Süreci:

Kahire Sel Felaketi, tarihi bir yapı olan El Ezher Camii’ne de zarar verdi. Caminin kubbesi kısmen yıkılmış ve duvarlarında çatlaklar oluşmuştu.

Sultan El-Muayyad Şeyh Muhammed, caminin yeniden inşası için deneyimli mimarları görevlendirdi. Tamir süreci uzun ve zahmetli bir işti. Mimarlar, orijinal mimari tarzı korurken daha dayanıklı malzemeler kullanarak camiyi güçlendirmeye çalıştılar.

El Ezher Camii’nin tamiratı, Memluk döneminin mimari becerisinin ve dini inançlarının bir göstergesiydi.

Kahire Sel Felaketi, Memluk sultanlığı için bir dönüm noktası oldu. Bu felaket, şehirlerin büyümesi ve altyapı yetersizlikleri gibi sorunları ortaya koydu. Sultan El-Muayyad Şeyh Muhammed’in liderliğinde uygulanan yeniden yapılanma çalışmaları sayesinde Kahire, selin yaralarını sararken aynı zamanda daha dirençli ve planlı bir kent haline dönüşmeye başladı.

Bu felaket, tarih boyunca toplulukların doğa güçleri karşısında nasıl mücadele ettiğini ve yeni çözümler ürettiğini gösteren önemli bir örnektir.